Emotionele Ontwikkeling Kind: Hechting & emotieregulatie begrijpen
Om een gedrags- of slaapprobleem holistisch te kunnen bekijken, kijk ik ook naar het emotionele vlak. Ik kijk daarbij onder andere naar de hechting, emoties en co-regulatie, maar ook naar stress, trauma en de ontwikkeling. Het is te veel om alles tot in de kern in deze blog uit te diepen, dus bij deze in een notendop wat ik hieronder versta.
Hechting
Hechting verwijst naar de band tussen jou als ouder en jouw kind. Het is dat onzichtbare lijntje dat er altijd is, net als de navelstreng die er was. Een veilige hechting legt de basis voor je kind, zodat hij of zij weet terecht te kunnen bij jou, voor verzorging, bescherming en ondersteuning.
Gedurende de eerste 2 jaar zullen er verschillende sprongen op het gebied van hechting plaatsvinden. Zo zie je rond de 6 maanden dat je baby eenkennig kan worden, en bijvoorbeeld bij de 15 maanden scheidingsangst die zich ineens kan aandienen en ook zie je dat kinderen zich dan meer zullen gaan hechten aan objecten.
De hechtingsrelatie tussen ouder en kind beïnvloedt de algehele ontwikkeling: fysiek, cognitief en sociaal-emotioneel. Een goed gehecht kind ontwikkelt vertrouwen in zichzelf en anderen, waardoor hij of zij op een gezonde manier kan omgaan met stress, uitdagende situaties en emoties.
Emoties
Een emotie is een uiting van een bepaalde behoefte of gevoel. Blij, boos, verdrietig, het zijn emoties die er allemaal mogen zijn. Maar een kind mag nog leren hoe hij deze het beste kan uiten en voelen wat hij nu precies voelt. Zelfs als volwassene is het nog lastig om te beseffen wat je voelt, en al helemaal om dat te uiten. Dat komt omdat we veelal in ons hoofd zitten, en gedachten de overhand hebben. Jouw eigen gevoel als ouder speelt hierin een grote rol. De sterke wisselwerking die er tussen ouder en kind is, is van groot belang bij het opgroeien van een kind. Hoe ga jij zelf om met emoties? Maar ook, mag een kind van jou huilen? Hoe voelt dat? Wat wil deze emotie jou als ouder vertellen?
Emotieregulatie
Een baby en kind is nog niet in staat zijn eigen emoties te reguleren, hij of zij heeft jou als ouder daarbij nodig (co-regulatie). Dat is één van de redenen dat ik een baby nooit alleen zou laten huilen. Een baby komt hier op de wereld als primaat, dit betekent dat hij in alles afhankelijk is van jou als ouder. Stel je eens voor, je legt je baby op bed, hij of zij moet huilen, jij gaat weg en doet de deur dicht en laat hem of haar alleen huilend achter. Welk signaal geef jij dan af aan jouw baby? Het enige dat je hiermee bereikt, is dat jouw baby (die als enige communicatiemiddel huilen heeft), denkt: ik geef het op, ze komen toch niet, ik ben alleen en verlaten.
Bij co-regulatie is het daarnaast belangrijk om te kijken naar het stressniveau van ouder en kind. Hoe reageert bijvoorbeeld de ouder? Kan de ouder met de situatie omgaan? Zo niet? Wie kan de ouder ondersteunen? Kan de ouder bij iemand zijn hart luchten? Als de ouder iemand heeft, kan die hem helpen zijn emoties te reguleren, waardoor de ouder vervolgens het kind kan reguleren.
Trauma
Trauma vind ik zelf altijd een groot woord, maar eenieder maakt in zijn leven ingrijpende gebeurtenissen mee. Eén van de eerste is de geboorte. Ik vraag dan ook altijd naar hoe de geboorte gegaan is omdat dit van invloed kan zijn op een gedrags- of slaapprobleem. Daarbij kan de manier waarop je geboren wordt, wat vertellen over het levenspad van jouw kind. Het is immers het begin van het leven hier op aarde.
Ontwikkeling
In de ontwikkeling van een kind gebeurt in de eerste jaren ontzettend veel, zo ook op sociaal-emotioneel vlak. Het is als ouder goed om je hier bewust van te zijn, zodat je gedrag van je kind kunt begrijpen en weet wat je kunt verwachten. Zo kan een baby die alleen is, moeilijk beseffen dat hij nog steeds bestaat en dezelfde persoon is. Een baby ziet zichzelf én zijn moeder namelijk als één, ook wel symbiotische relatie genoemd. Pas na twee jaar kan het kind zichzelf als individu ervaren, zonder anderen nodig te hebben. Daarna zal het kind geleidelijk loskomen van de moeder, meestal rond de leeftijd van drie. Wanneer dit proces wordt belemmerd, kan een zwak zelfbeeld ontstaan. Op driejarige leeftijd komt er daarnaast een 'levenslijn': Het besef dat je vandaag, gisteren en morgen altijd dezelfde bent en zult blijven. Vanaf dat punt kunnen herinneringen later worden opgeroepen. Zo speelt er in elke fase van de ontwikkeling iets op sociaal-emotioneel gebied zodat je kind zich uiteindelijk zelfstandig kan redden als volwassene.
Tips om de emotionele ontwikkeling van je kind te stimuleren:
Als ouder kun je je kind ondersteunen bij de emotionele ontwikkeling. Door in liefdevolle verbinding te zijn en er voor je kind te zijn, leg je een goede basis.
· Laat je kind merken dat je van hem of haar houdt.
· Je kunt de emotionele en sociale ontwikkeling van je kind stimuleren door te wijzen op gevoelens en erover te praten. Bijvoorbeeld: 'Kijk, je zusje huilt. Ze is verdrietig omdat ze haar knuffel kwijt is.'
· Verwoord ook de gevoelens van je kind. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik zie dat je verdrietig en teleurgesteld bent omdat je vandaag niet kan spelen met een vriendje, toch?’
· Hoe vaker kinderen de gelegenheid krijgen om zelf dingen te doen en zelf ideeën te hebben (zonder gecorrigeerd te worden), hoe beter hun zelfvertrouwen wordt.
· Geef zelf het goede voorbeeld. Je kind leert door naar jou te kijken. Vertel dus ook waarom je iets doet en wat je voelt.
· Het voorlezen van boekjes helpt je kind om gevoelens van anderen te herkennen en erop te reageren.
· Het emotiespel is een geweldig hulpmiddel voor oudere kinderen om emoties op een speelse manier te ervaren en te (h)erkennen.
Ervaar je een gedrags- of slaapprobleem bij je kind en heb je al van alles geprobeerd, maar niks helpt ? Ik help je graag door te kijken naar alle factoren die meespelen en op die manier de ware oorzaak te vinden, en daardoor de oplossing. Maak gerust een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek om te kijken of ik de juiste persoon ben om jou te helpen.
Ik ontmoet je graag,
Warme groet,
Marijn
